Bazen bizi çok rahatsız eden düşünceler zihnimize saplanıp kalabilir. Öyle ki, ne kadar uğraşırsak uğraşalım bir türlü zihnimizden gitmezler. Hatta bırakın gitmeyi daha da büyürler, güçlenirler. Bu türden saplantılı düşüncelere “obsesyon” adı verilmektedir. Bu türden saplantılı düşünceler yani obsesyonlar bireyde belirgin bir rahatsızlık hissine, kaygıya yol açarlar. Bu kez de birey, bu tür saplantılı düşüncelerden kurtulmak için kimi davranışlar yapmaya başlar. Bu tür davranışlara da “kompülsiyon” adı verilir. Ancak çoğu zaman bu kompulsiyonlar yani zorlantılı davranışlar da sorunu çözmez. Birey giderek daha fazla kompulsif davranış sergilemeye başlar. Böylelikle sorun büyür ve “obsesif – kompulsif” bozukluk ortaya çıkar.
Obsesif kompulsif bozukluk bireyi oldukça rahatsız eden ve yaşam kalitesini düşüren bir bozukluktur. Aşağıda kimi obsesyon ve kompulsiyon örnekleri sıralanmıştır:
- Birisine zarar verme obsesyonları. Örneğin, bir şeyleri ihmal edeceğim ve sevdiğim birisi bu nedenle ölecek.
- Temizlik obsesyonları ve kompulsiyonları. Örneğin, bir yere dokununca mikrop bulaştığını düşünmek ve elini 10 kere üst üste sabunla yıkamak.
- Kuşku obsesyonları ve kompulsiyonları. Örneğin, ocağı ve ışıklarını kapattığını, ütüyü fişten çektiğini defalarca kontrol etmek ama yine de tam emin olamamak.
- Kontrol kaybı obsesyonu. Örneğin, kendimi kaybedeceğim, karşımdaki insana vurmaya başlayacağım.
- Dini obsesyonlar. Örneğin, ibadet esnasında sürekli dini açıdan sakıncalı düşüncelerin akla gelmesi.
- Simetri obsesyonları ve kompulsiyonları. Örneğin, eğer çatallar ve kaşıklar hep aynı yöne bakmazsa başına kötü bir şey geleceğini düşünmek ve sürekli olarak onları düzeltmeye, düzenli olduklarını kontrol etmeye zaman harcamak.
Bu tür örnekleri çoğaltmak mümkün. Eğer sizde de bu tür sıkıntılar varsa obsesif-kompulsif bozukluğunuzun (OKB) olması mümkündür. OKB psikoterapi ile tedavi edilebilen bir bozukluktur. Psikoterapi süresi, obsesyonların ve kompulsiyonların derecesine göre değişmektedir. Ancak sitemli bir şekilde uygulanan psikoterapi ile oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
DENİZ PSİKOLOJİ
Psikolojik Danışma Merkezi